Strona Gminy Zakroczym

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
 
  •  
  •  
  •  
  •  

Walory turystyczne

 Zakroczym odznacza się ciekawymi walorami krajobrazowymi. Wysoka skarpa wiślana przecięta jest od zachodu spadającymi ku rzece wąwozami. Na niej rozłożone są niskie, drewniane murowane domki, dalej ciągną się gęste krzewy, niżej piaszczyste łachy i rosochate, podmyte nurtem rzeki, drzewa. Ze zbocza skarpy otwiera się piękny widok na płynącą w dole rzekę, a za nią na płaskie, pokryte wikliną łęgi i ciemne plamy lasów zachodniej części Puszczy Kampinoskiej.

  Zakroczym to "kraina wąwozów" - jest to atrakcja tych okolic; owe liczne wąwozy, parowy, jary zostały wyżłobione tu jeszcze przed tysiącami lat przez lodowiec. Niektóre z nich konserwator wojewódzki uznał za pomniki przyrody.

  Dolina Wisły oraz wąwozy porośnięte są roślinnością łęgową oraz przez topolę białą, czarną, olszę czarną i szarą. Wszystko to stanowi piękny krajobraz, gdzie można spotkać liczne, ale i bardzo rzadkie, gatunki zwierząt i roślin. W trosce o zachowanie ostoi lęgowych mało spotykanych i ginących gatunków ptaków, m.in. brodźców, biegusów i kulików oraz uwagi na wysokie wartości przyrodnicze terenów środkowej Wisły uznane zostały te tereny za rezerwaty przyrody. Tak powstały "Wyspy Smoszewskie" i "Wikliny Wiślane", rezerwaty o randze europejskiej, tak w dziedzinie przyrodniczej, jak i walorach wykorzystywanych w doświadczeniach naukowych.

  25 - metrowa skarpa tworząca miejscami ścianę pionową stanowi odkrywę geologiczną. Tu też zaczyna się park dworski z licznymi pomnikami przyrody. Do miejsc najbardziej pięknych należy zaliczyć "Sławinek" oraz wąwóz w Mochtach. Dlatego też warte polecenia są szczególnie piesze wycieczki brzegiem Wisły i okolicznymi bezdrożami, wyjątkowo atrakcyjnych przyrodniczo i krajobrazowo.


 Nad miastem na skraju tarasu wiślanego, ukryty między drzewami, znajduje się najdawniejszy w tej okolicy kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża, odbudowany po zniszczeniach wojennych. Należy do jednego z najstarszych i najbardziej cennych zabytków XV wieku. Budowa jest murowana, w stylu gotycko - renesansowym, z narożnymi basztami. Dobrze zachowała się kaplica św. Barbary, której ołtarz prawdopodobnie pochodzi z przełomu XIV/XV wieku. W ostatnim czasie, świątyni przybyło kilka cennych elementów wystroju, wśród których należy wymienić: Drogę Krzyżową wykonywaną z drzewa lipowego, 17 witraży, żyrandol, zabudowę prezbiterium, wystrój kaplicy Matki Bożej z Fatimy.


 Kościół i klasztor oo. Kapucynów powstał 1758 roku z fundacji Józefa Młockiego. Budowla jest murowana, barokowa. Kontrast wobec architektury zabudowań klasztornych stanowią nowoczesne, poblisko usytuowane, budynki: "Honoratianum" - poświęcone działalności bł. o. Honorata Koźmińskiego oraz Ośrodek Apostolstwa Trzeźwości im. o. Benignusa Sosnowskiego.


 Na rynku, stoi tzw. "Latarnia", pomnik ku czci powstańców z 1831 roku i 1863 roku oraz poległych w latach 1939 - 45. Została ona wystawiona w okresie międzywojennym jako symbol niepodległości dla uczczenia tych co walczyli z zaborcą w czasie Powstanie Styczniowego. W 1939 r. wraz ze zniszczeniem Zakroczymia zniszczeniu uległ też pomnik, który rozświetlał dotąd rynek miasta. Lata 1948-1965 to spory dotyczące koncepcji rekonstrukcji "Latarni". W roku 1965 w związku z obchodami 900-lecia istnienia Zakroczymia, ponownie ustawiono na Rynku w dawnym miejscu "Pomnik - Latarnię". Stanowi ją granitowy postument, w który został wtopiony słup trakcyjny-tramwajowy. Zwieńczenie stanowi latarnia, której oprawa związana jest z historią miasta: zdobi ją herb Ziemi Zakroczymskiej, herb miasta i Gwiazda Zakroczymska. Na cokole umieszczono dwie tablice z napisami; po jednej stronie: "Powstańcom z roku 1863 i Bojownikom walk o wolność w latach 1939-1945 - Społeczeństwo Zakroczymia"; po drugiej: "1065-1965 - Na miejscu dawnego ratusza wzniesiono ten pomnik w 900-lecie istnienia Zakroczymia".


 Innym, wartym zobaczenia zabytkiem miasta jest Fort nr 1 w Zakroczymiu. Jest jednym z elementów systemu fortyfikacji związanych z Twierdzą Modlin. Forty budowano w latach 1878-1880, następnie zmodernizowano w latach 1912-1914. Fort Nr 1 usytuowany w Zakroczymiu około 200 m na północny-wschód od centrum. Najważniejsza część to koszary szyjowo-ceglane, dwukondygnacyjne, osiemnastokomorowe, kryte grubą warstwą ziemi. Dziedziniec wewnątrz posiada betonowe kazamaty, połączone podziemnymi przejściami. Całość osłonięta wałem i fosą. W fosie wybudowano system obronny, który stanowił połączenie kaponiery i działobitni. Następnie dla obrony fosy wybudowano dwie strzelnice artyleryjskie. W części górnej Fortu - 12 strzelnic skierowanych na przedpole. Zaplecze stanowi sześciokomorowa prochownia wzniesiona w 1905 r. W 1939 r. Fort bronił się po bohatersku do 28 września. W czasie okupacji odegrał ważną rolę po wybuchu Powstania Warszawskiego w dniu 1 sierpnia 1944 r. Niemcy deportowali wówczas mężczyzn w wieku 14-60 lat ze stolicy na Fort Nr 1 w Zakroczymiu. Większość z nich była boso, w bieliźnie, ponieważ nie pozwolono im się ubrać. Zakroczymianie z narażeniem życia zorganizowali pomoc dla uwięzionych. Do akcji przyłączyli się mieszkańcy 36-ciu miejscowości sąsiednich. Nieśli wspólnie pomoc więźniom w postaci: ciepłej strawy, chleba, słomy do spania, bielizny i odzieży - pod pretekstem pomocy dla krewnych. Tak powstała tzw. �Rodzina Zakroczymska�. W obozie na Forcie Nr 1 w Zakroczymiu w okresie do 18 sierpnia 1944 r. więzionych było łącznie ok. 12 tysięcy osób. Na terenie Fortu nr 1 znajduje się głaz z tablicą upamiętniającą istnienie tu obozu hitlerowskiego oraz tym, którzy nieśli pomoc ludziom przebywającym na jego terenie.


 Szkoła Podstawowa w Zakroczymiu stanowi "Pomnik Wdzięczności", postawiony ku pamięci tych, którzy ratowali życie uwięzionym w Forcie nr 1.


 Na cmentarzu parafialnym znajduje się kwatera poświęcona żołnierzom poległym w obronie Zakroczymia we wrześniu 1939 roku oraz liczne pomniki obywateli z XVIII wieku. Cmentarz parafialny w Zakroczymiu założony został około 1845 r. Przy wejściu na cmentarz napotykamy kapliczkę a przed kapliczką ołtarz-pomnik, pod którym znajduje się grobowiec pierwszego proboszcza po II wojnie światowej - Ks. prałata Piotra Skury. Przed 1939 r. znajdowała się tu kapliczka drewniana, której fundatorem był Napoleon Łojko. Na cmentarzu znajdują się nagrobki ziemne i kamienne, wykonane z betonu, piaskowca, granitu, głazu narzutowego i marmuru. Spotykamy tu cenne pomniki - zabytki z różnych okresów. Część grobowców posiada wiele pięknych elementów ornamentyki. Na cmentarzu znajduje się wiele grobów powstańców, uczestników Powstania Styczniowego oraz Powstania Warszawskiego. Znajduje się tu również kwatera grobów zbiorowych żołnierzy poległych we wrześniu 1939 r. Bratnia mogiła kryje około 600 ciał żołnierzy, a wśród nich kpt. Tadeusza Doranta. Spotykamy tu mogiły żołnierzy Armii Krajowej, a także mogiły - symbole, mówiące o tych, którzy zostali zamordowani w obozach koncentracyjnych i na terenie kaźni III Fortu w Pomiechówku.


 Ciekawym obiektem do zwiedzania jest Góra Zamkowa - dawne grodzisko, otoczone wiekowymi lipami, a także "zamek" ulokowany wśród wiekowych lip nad brzegiem Skarpy Wiślanej w Zakroczymiu. Zakroczym był jednym z silniejszych ośrodków organizacji terytorialnej państwa polskiego-kasztelanią. Panorama Zakroczymska E.J. Dahlberga, wyraźnie przedstawia istnienie zamku. Opisy z roku 1549 i 1616 pozwalają odtworzyć układ zamkowy. Drewniana zabudowa okalała prostokątny dziedziniec. Wjazd od strony zachodniej, przez piętrowy, dwutraktowy, drewniany dom "magna antigua structura" z sienią oraz gankiem zewnętrznym pokrytym gontem. Był tam piec i posadzki. Posadzki na parterze wykonane były z cegły, na piętrze z drewnianych bali. Okna były obite błoną. Budynek miał charakter reprezentacyjny. świadczy o tym wielka sala sądowa na parterze, określana jako "palatium" oraz mała kaplica z 1549 r. Strona północna to drewniana zabudowa o układzie podobnym do wschodniego. Stronę zachodnią zajmowały: stajnie, spichlerze i piwnice zaś stronę południową stanowiła kuchnia z dwoma kominami. Zamek popadł w ruinę w czasie wojen szwedzkich. Niektóre źródła podają, że w 1645 r. był jeszcze zamieszkały. W drugiej połowie XIX wieku, był w stanie ruiny i nie należał do terytorium miasta, ponieważ dekret carski włączył go do kolonii osadników wielkoruskich, którą utworzono wokół Twierdzy Modlin. Z zamku mimo wojen i pożarów zachowały się zabytkowe piwnice zabudowane prywatnym obiektem stylizowanym na dworek szlachecki.


Godny uwagi jest ponadto budynek urzędu Gminy, liczący około 200 lat.