PAMIĘTAJMY O ĆIURLIONISIE

11.04.201310:06

We wtorek, 11 kwietnia 1911 r. mieszkańcy Warszawy i Wilna przeczytali w gazetach krótką informację o tym, że dzień wcześniej w Pustelniku pod Warszawą (dziś dzielnica Marek) zmarł wielce utalentowany artysta malarz i muzyk Mikalojus Konstantinas Ćiurlionis, wiceprezes litewskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych. W Warszawie nazywano go Mikołaj Konstanty Ćiurlionis, czasem Czurlanis. Dla przyjaciół – Kostek. Nad rozkopaną świeżo mogiłą w dniu pogrzebu 13 kwietnia zgromadziły się tłumy, choć wilnianie zajęci byli przygotowaniami do Świąt Wielkanocnych. Kondukt żałobny towarzyszył artyście w jego ostatniej drodze na Rossę. Na Górce Literackiej artystę pożegnał w języku litewskim ksiądz Jaruaijtis, dziekan wisznieński, po nim mowę pogrzebową wygłosił Antoni Żmujdzinowicz, prezes litewskiego Towarzystwa Sztuk Pięknych i delegat redakcji tygodnika „Viltis” – Liudas Gira. W języku polskim przemówił profesor Ferdynand Ruszczyc, wykładowca Ćiurlionisa w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, do której Ćiurlionis uczęszczał od marca 1904 r. do 1906 r. Z Zakroczymiem litewski malarz związany jest poprzez Eugeniusza Morawskiego, którego babcia, o nazwisku Czerwińska, miała posiadłość w Zakroczymiu. Obaj przyjaciele spędzali w Zakroczymiu wakacje jeszcze podczas nauki w Warszawskim Instytucie Muzycznym. Początki ich przyjaźni sięgają początków 1895 r. Kiedy Mikołaj zachorował w 1909 r., Eugeniusz, przebywający wówczas w Paryżu, postarał się o pomoc finansową księcia Władysława Lubomirskiego, pozwalającą na podjęcie leczenia w nowoczesnym zakładzie dla w Pustelniku pod Warszawą.
Zakroczym pamięta o sławnych artystach. W 2008 r. przedstawiciele Zakroczymia byli z wizytą w domu bratanka Mikołaja, Tomasza Morawskiego. W Zakroczymiu gościła w 2009 r. ekipa telewizji litewskiej, przygotowująca kilkuodcinkowy film pt.: „Kod Ćiurlionisa”. Odbył się Międzynarodowy Plener Malarski im. Ćiurlionisa, przygotowany przez Annę Sobol, a w 2011 r. rajd starych samochodów szlakiem M.K. Ćiurlionisa, zorganizowany przez Automobilklub Polski Oddział w Nowym Dworze przy ogromnej pomocy władz Zakroczymia. Niezapomniane wrażenie pozostawił koncert w Złotopolskiej Dolinie w kwietniu 2011 r. z udziałem prawnuka Mikołaja, Rokasa Zubowasa i jego żony. Burmistrz Zakroczymia, pan Henryk Ruszczyk, uczestniczył w pracach Komitetu Honorowego przy Ambasadzie Republiki Litewskiej, dla uczczenia setnej rocznicy śmierci artysty. 
Nadszedł czas, aby dwaj przyjaciele, Polak i Litwin, znaleźli godne miejsce dla prezentacji swojej twórczości i polsko-litewskich związków. Tym miejscem mógłby być Zakroczym.

Jadwiga Siedlecka-Siwuda 

Zakroczymscy przyjaciele - podczas podróży na Kaukaz w 1905 roku

"WIECZÓR PRZYJACIÓŁ W ZŁOTOPOLSKIEJ DOLINIE"  26.03.2011 r.
KONCERT KU PAMIĘCI KOMPOZYTORA M.K.CIURLIONISA
W 100-LECIE JEGO ŚMIERCI

Niezapomniane wrażenie pozostawił koncert, który odbył się w Złotopolskiej Dolinie w kwietniu 2011 r. z udziałem prawnuka Mikołaja, Rokasa Zubowasa i jego żony. Burmistrz Zakroczymia, Pan Henryk Ruszczyk, uczestniczył w pracach Komitetu Honorowego przy Ambasadzie Republiki Litewskiej dla uczczenia setnej rocznicy śmierci artysty.